Karen Armstrong –
Paulus Onze liefste vijand.
 |
| Karen Armstrong |
Ik heb mij het nieuwste boek van Karen Armstrong aangeschaft. Het is door Girard dat mijn belangstelling voor de Bijbel en het verhaal van de man uit Nazareth heropgeflakkerd werd.
Hoe ik eigenlijk
oorspronkelijk met het christendom in contact kwam begon alzo.
Ik onderging in de tweede helft van de vorige eeuw zoals zovele jongelingen de klassieke Rooms-katholieke noodzakelijkheden: het doopsel, de eerste eucharistieviering en het vormsel. Nietemin zijn dit nog steeds vaste waarden in onze tegenwoordige tijd zij het veel minder uitgesproken. Ter voorbereiding van deze rituelen maakte ik in het onderwijs kennis met de bijbelse verhalen. Het kwam mij toen allemaal statisch en ongeloofwaardig over. Ik vond het ook vreemd dat er zoveel mensen meegingen in dit verhaal met al zijn wetten en gedragingen en de kerk was voor mij letterlijk en figuurlijk een kille plek. In 1970 verscheen er echter de succesvolle Engelse rockopera ‘Jesus Christ Superstar’ met muziek van Andrew Lloyd Webber en met de teksten van Tim Rice. Er was een toneeluitvoering, een film en bovenal een prachtige dubbel muziekalbum.
Het zette de Bijbel weer op de kaart voor velen. Hierdoor kocht ik een pocket uitgave van het Oude en het Nieuwe testament en ik las deze beide boeken met belangstelling uit. Ik was wel onder de indruk van het taalgebruik en de structuurindeling van de geschriften maar dat was het dan ook. Nietemin na verscheidene vakanties in India, Nepal en Sri Lanka enkele decennia later, begon de religie en het transcendentale mij meer en meer te intrigeren.
Ik onderging in de tweede helft van de vorige eeuw zoals zovele jongelingen de klassieke Rooms-katholieke noodzakelijkheden: het doopsel, de eerste eucharistieviering en het vormsel. Nietemin zijn dit nog steeds vaste waarden in onze tegenwoordige tijd zij het veel minder uitgesproken. Ter voorbereiding van deze rituelen maakte ik in het onderwijs kennis met de bijbelse verhalen. Het kwam mij toen allemaal statisch en ongeloofwaardig over. Ik vond het ook vreemd dat er zoveel mensen meegingen in dit verhaal met al zijn wetten en gedragingen en de kerk was voor mij letterlijk en figuurlijk een kille plek. In 1970 verscheen er echter de succesvolle Engelse rockopera ‘Jesus Christ Superstar’ met muziek van Andrew Lloyd Webber en met de teksten van Tim Rice. Er was een toneeluitvoering, een film en bovenal een prachtige dubbel muziekalbum.
Het zette de Bijbel weer op de kaart voor velen. Hierdoor kocht ik een pocket uitgave van het Oude en het Nieuwe testament en ik las deze beide boeken met belangstelling uit. Ik was wel onder de indruk van het taalgebruik en de structuurindeling van de geschriften maar dat was het dan ook. Nietemin na verscheidene vakanties in India, Nepal en Sri Lanka enkele decennia later, begon de religie en het transcendentale mij meer en meer te intrigeren.
Naar aanleiding van mijn intrede in de studie van de wijsbegeerte
verdiepte ik mij verder in deze materie. Hierbij aansluitend had ik het reeds
over het christendom in mijn blogbericht van 19 november 2015 waarin ik de
apostel Paulus in samenhang met paus Fransicus vermelde. Een nieuwe bijbelse
invalshoek verscheen met het recentste boek van Karen Armstrong met als titel: Paulus – Onze liefste vijand.
Er wordt op een verhalende bijna
filmische wijze beschreven hoe de joodse apostel Paulus een verwoede poging
ondernam om het christendom te verspreiden. Dit verhaal is gebaseerd op de
veertien brieven die vermeld staan in het nieuwe testament aangevuld met
recente meningen hieromtrent. Paulus was tenslotte de eerste stichter van de kerk
en hij richtte een kleine religieuze sekte op die tenslotte uitmondde in een
wereldgodsdienst. Opmerkelijk daarbij is dat Paulus begreep dat Jezus zijn
levensvisie wou uitdragen aan iedereen, armen en rijken, mannen en vrouwen, aan
heidenen en dus niet alleen aan joden. De apostel botste hierbij op enorme
obstakels op politiek en ook op menselijk vlak in de toenmalige Romeinse
tijd hetgeen in het boek van Armstrong levendig wordt beschreven. Op deze
manier komt de leer die Jezus verkondigde beter tot zijn recht en kan men ook
begrijpen waarom Paulus zo onder de indruk was van deze levenswijze. De bijbel
is tenslotte in zijn eeuwenlange bestaan regelmatig hervertaald en aangepast
naar de normen van zijn tijdsgeest, zodat het oorspronkelijke verhaal gewoon
zoek is geraakt en met Armstrong's boek wordt het tegendeel bewezen.
Twee passages vind ik opmerkelijk
in de tekst waarin er aangehaald wordt dat er '… met Adam de zonde in de wereld kwam omdat hij uit eigendunk weigerde
grenzen te aanvaarden om zelf ‘als een god’ wilde worden en daarmee het leed op
aarde had gebracht ..' (Armstrong 2015, 142). Paulus
draagt iets verderop ook aan '… dat met de Messias een
nieuwe mens zijn intrede had gedaan, een mens die niet vasthield aan zijn
‘gelijkheid aan God’ zoals de caesars deden maar die zich van dat egoïstische
streven had ‘ontledigd’ om ‘niets’ te worden...' (Armstrong 2015, 142)
Volgens mij sluit dit volledig aan bij mijn eigen idee dat ik verkreeg
door ervaringen en mijn zelfstudie over transcendentie, namelijk dat eens men
zijn ego-zijn vergeet men dan pas een toestand kan betreden waarin men opgaat
in het grote geheel.
Door meditatie kan men zijn denken een halt toe roepen of dus eigenlijk zijn ego stilleggen om alzo tot rust en tot inkeer te komen of in de beste omstandigheden tot deel van het niets te worden. Wat eigenlijk neerkomt op het versmelten met het al.
Bidden is in zekere zin ook een vorm van meditatie waarbij het gebed een manier is om zijn alledaagse gedachten uit te schakelen door zich te concentreren op de gebedswoorden. Het besef hebben van onze nietigheid in de overweldigende natuur kan eveneens een toegang naar het transcendente openen. Je kan zo onder de indruk van bijvoorbeeld een zonsondergang komen dat je vergeet dat je bestaat, ook al duurt dit maar enkele ogenblikken. Anderzijds is een leven leiden met als norm (en deze norm vindt men terug in alle wereldreligies) dat je anderen behandelt zoals jezelf zou willen behandeld worden, een sleutel tot verdraagzaamheid, begrip en respect. Het is ook een liefdevolle actie die iedereen gelukkig maakt en deel uit maakt van het begrip transcedentie, namelijk dat we allen één zijn.
Door meditatie kan men zijn denken een halt toe roepen of dus eigenlijk zijn ego stilleggen om alzo tot rust en tot inkeer te komen of in de beste omstandigheden tot deel van het niets te worden. Wat eigenlijk neerkomt op het versmelten met het al.
Bidden is in zekere zin ook een vorm van meditatie waarbij het gebed een manier is om zijn alledaagse gedachten uit te schakelen door zich te concentreren op de gebedswoorden. Het besef hebben van onze nietigheid in de overweldigende natuur kan eveneens een toegang naar het transcendente openen. Je kan zo onder de indruk van bijvoorbeeld een zonsondergang komen dat je vergeet dat je bestaat, ook al duurt dit maar enkele ogenblikken. Anderzijds is een leven leiden met als norm (en deze norm vindt men terug in alle wereldreligies) dat je anderen behandelt zoals jezelf zou willen behandeld worden, een sleutel tot verdraagzaamheid, begrip en respect. Het is ook een liefdevolle actie die iedereen gelukkig maakt en deel uit maakt van het begrip transcedentie, namelijk dat we allen één zijn.
Bibliografie:
Armstrong, Karen. Paulus: Onze liefste vijand. Amsterdam: Hollands Diep, 2015 |
