 |
| Dr. Georges De Schrijver |
Dinsdagavond 12 april ’16 woonde ik een
lezing bij in het Elcker-Ik[1]
centrum te Antwerpen.
Ons groepje bestaande uit een
tiental personen werd door dr. Georges De Schrijver, Prof. Emer. Theoloog in
kennis gebracht van de werken van de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben. Deze
laatste was voor mij een onbekende en het was vooral het aangekondigde
spirituele en religieuze thema, zijnde: De
determatie en het ontwerp van een nieuwe mensheid, dat mijn
nieuwsgierigheid tot het bijwonen van de lezing had gewekt. Ondanks dat de
theoloog geplaagd werd door een verkoudheid deelde hij op een bijzondere geanimeerde
en gestructureerde wijze zijn kennis mee over bovengenoemde filosoof.
 |
| Giorgio Agamben |
Na een kort overzicht van zijn levensloop waarin
ook de namen Martin Heidegger en Walter Benjamin een belangrijke rol speelden, ging
de professor dieper in op het boek Homo
sacer (oorspronkelijk 1995) waarbij alleen al de titel voor reflectie zorgt
want sacer betekent zowel heilige als outlaw. Het boek beschrijft hoe een gevangene van een concentratiekamp, een vluchteling en
zelfs een comapatiënt existeren in een schemerzone waarin zij tussen leven en
dood zweven. Agamben ziet in hen verschijningen van de homo sacer. Het is de
staat of de soeverein, meestal maar niet noodzakelijk een tiran, die beslist
dat iemand uitgestoten wordt als hij niet voldoet aan de gangbare waarden van
deze staat. Deze beslissing houdt zelfs in dat men deze outlaw mag doden zonder dat men schuldig is aan moord. Deze onaangepaste personen krijgen een naakt
bestaan en bevinden zich buiten deze totalitaire politieke ideeën, maar ze
worden wel gecontroleerd en geobserveerd door de staat.
Met het volgende geschreven
werk Profanties en enkele nog
onvertaalde essays met als inhoud de potentialiteit, het singuliere en het
particuliere in mens en maatschappij kwamen we dan bij de kern van de lezing.
Hoofdzakelijk werd de Brief van Paulus
aan de Romeinen een boek in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel
als basis gebruikt voor deze hypothese waarin deze apostel op een duidelijke
manier de regels van a new way of life
aanbrengt. Te samen met de visie van Agamben geeft dit kort samengevat aan dat
men gewoon zijn status behoudt zoals men is zijnde een man, vrouw, jood of
niet-jood, van eender welk ras en gezond of mismaakt, maar ook rijk, arm,
bakker, bankier, dief, enz. met wel met een klein verschil.
Dit klein verschil is
namelijk dat men elkaar respecteert in zijn unieke zijn en dat het woord bezit
alleen van toepassing mag zijn op bezit van het leven dat ons gegeven is en
niet op het beslag leggen op andere mensen hun leven (geen slaven meer) of het
claimen van stukken aarde als zijnde dit is mijn land, want de wereld is van
iedereen. Kortom een nieuwe levenswijze zou moeten opgestart worden, die an
sich reeds door Jezus maar ook in andere religies al verkondigd werd. Hiermee
is het uitbannen van geweld ontstaan door onze huidige hebberige en egoïstische
omgang van primair belang.
Wat bij mij meteen
opviel is dat ik deze gedachtegang zelf onderschrijf en dat ik deze in mijn
vorige blogs eveneens al beschreven heb, cfr. De apostel Paulus, René Girard,
enz. Ik had in het midden van de lezing tijdens de pauze een boeiend gesprek
met één van de toehoorders van deze lezing over dit onderwerp. Hij bleek ook
nog een oud-leerling te zijn van onze lector en ik kwam alzo te weten dat professor
De Schrijver een leeftijd had van ver over de tachtig. Hierdoor steeg de
emeritus nog meer in mijn achting temeer voor de emeritus. Dankzij deze lezing voelde
ik mij ook gesterkt in mijn dan toch niet zo vreemde en misschien wel utopische maar filosofisch-spirituele
overtuiging.
Bibliografie:
Agamben, Giorgio, vertaling
Ineke van der Burg Homo sacer: De soevereine macht en het naakte leven. Amsterdam: Boom, 2011.
Agamben, Giorgio, vertaling Ype de Boer Profanties. Amsterdam: Boom, 2015.
